Suszenie ziół i ich przechowywanie

Suszenie to jedna z najstarszych, a zarazem najprostszych metod konserwacji produktów, w tym również ziół. Dzięki temu zioła zachowują długo aromat, smak i właściwości. Dobrze wysuszone zioła mogą być przechowywane miesiącami. Zobacz, jak zrobić to poprawnie, bez uszczerbku dla właściwości zdrowotnych ziół.

 

Ogólne wskazówki odnośnie do suszenia i przechowywania ziół

Zanim ususzymy zioła, powinniśmy zwrócić uwagę na odpowiednie warunki zbioru. Najlepszą porą na zbiór jest czas przed kwitnieniem. Dobrze jest zbierać zioła wczesnym rankiem, kiedy zawierają najwięcej olejków eterycznych, a liście są świeże i niezwiędłe.

Następnie odkurzamy je delikatnie z kurzu i brudu, jednak nie myjemy, chyba że jest to niezbędnie konieczne. Wtedy należy je dokładnie osuszyć. Wilgotne zioła mogą się zepsuć lub pleśnieć w trakcie suszenia.

Związujemy gałązki ziół w małe pęczki i zawieszamy łodyżkami do góry w ciepłym, suchym miejscu, z dobrą cyrkulacją powietrza. Ewentualnie stosujemy inną wymieniona poniżej metodę suszenia ziół.

Po wysuszeniu ziół należy je przechowywać w szczelnych pojemnikach, najlepiej szklanych słoikach lub metalowych pojemnikach. Oczywiście z dala od światła i wilgoci. Dzięki temu zioła zachowają aromat i właściwości na dłużej.

Warto też przeprowadzić test na gotowość. Zioła są w pełni wysuszone, gdy ich liście są kruche, a łodygi łatwo się łamią. Zbyt wilgotne zioła mogą pleśnieć podczas przechowywania, dlatego ważne jest, aby były dobrze wysuszone przed umieszczeniem ich w pojemnikach.

Suszenie ziół na powietrzu

Poniżej dwa sposoby na suszenie ziół na powietrzu.

Wiązanie w pęczki

Jednym z najstarszych i najprostszych sposobów suszenia ziół jest suszenie ich na powietrzu, czyli tradycyjne wiązanie ziół w pęczki. Oto jak to zrobić krok po kroku:

•     Zbierz świeże zioła, najlepiej rano, gdy nie są jeszcze wilgotne od rosy, ale mają już pełnię aromatu.
•     Usuń uszkodzone lub chore liście, a także nadmiar łodyg.
•     Zioła z dłuższymi łodygami (np. rozmaryn, oregano, lawenda) zwiąż sznurkiem lub gumką recepturką w małe pęczki. Pamiętaj, żeby nie tworzyć zbyt dużych pęczków, bo to utrudni równomierne suszenie.
•     Zawieś pęczki łodyżkami do góry w suchym, przewiewnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego, które może powodować utratę aromatu i koloru. Idealnym miejscem może być strych, balkon osłonięty od wiatru lub kuchenna szafka.

Zioła są gotowe do przechowywania, gdy ich liście staną się kruche i łatwo się kruszą w palcach. Proces ten trwa zwykle od 1 do 4 tygodni, w zależności od rodzaju ziół i warunków otoczenia.

Suszenie na tackach

Jeśli nie masz miejsca na wiązanie ziół w pęczki, możesz rozłożyć je pojedynczo na tackach:

•     Wyłóż tacki papierem pergaminowym lub ręcznikiem papierowym, aby zioła nie stykały się bezpośrednio z powierzchnią.
•     Umieść tacki w dobrze wentylowanym, suchym miejscu, również z dala od światła słonecznego.
•     Co kilka dni obracaj zioła, aby równomiernie wyschły.

Suszenie w piekarniku

Suszenie w piekarniku to szybka alternatywa dla tradycyjnego suszenia na powietrzu, choć wymaga nieco więcej uwagi. 

Oto jak to zrobić:

•     Rozgrzej piekarnik do najniższej możliwej temperatury (zwykle około 40-50°C).
•     Rozłóż zioła cienką warstwą na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.
•     Otwórz lekko drzwiczki piekarnika, aby wilgoć mogła się ulotnić.
•     Sprawdzaj zioła co 10-15 minut i obracaj je, aby nie doszło do przypalenia.
  

Zioła są gotowe, gdy ich liście stają się suche i kruche – proces suszenia w piekarniku zwykle trwa od 30 minut do 2 godzin, w zależności od wilgotności ziół i mocy piekarnika.

Suszenie w suszarce do żywności

Jeśli masz suszarkę do żywności, to jest to jedna z najwygodniejszych i najbardziej efektywnych metod suszenia ziół. Dzięki regulowanej temperaturze i przepływowi powietrza, zioła suszą się równomiernie i nie tracą swoich właściwości. 

Oto kilka kroków:

•     Rozłóż zioła cienką warstwą na tackach suszarki.
•     Ustaw temperaturę na 35-40°C – to optymalna temperatura dla większości ziół.
•     Sprawdzaj zioła co kilka godzin – czas suszenia zależy od rodzaju ziół i może wynosić od 2 do 12 godzin.

Suszenie w kuchence mikrofalowej

Jest to metoda bardzo szybka, ale wymaga dużej ostrożności, ponieważ łatwo przypalić zioła. Aby bezpiecznie wysuszyć zioła w kuchence mikrofalowej:

•     Umieść świeże zioła między dwoma warstwami ręcznika papierowego.
•     Ustaw mikrofalę na niską moc (około 500 W) i susz zioła przez 20-30 sekund.
•     Sprawdź stan ziół i powtarzaj proces w krótkich cyklach (po 10-20 sekund), aż liście będą suche i kruche.

Zioła wysuszone w mikrofalówce mogą szybciej tracić aromat, dlatego lepiej używać tej metody w sytuacjach awaryjnych lub na niewielkie ilości ziela.

Suszenie w piecyku konwekcyjnym lub wentylacyjnym

Niektóre nowoczesne piekarniki mają funkcję suszenia konwekcyjnego, które polega na równomiernym przepływie gorącego powietrza. 

Suszenie ziół w takim urządzeniu jest podobne do suszenia w suszarce do żywności:

•     Ustaw piekarnik na najniższą temperaturę i uruchom wentylator.
•     Umieść zioła na tackach i pozostaw do suszenia na kilka godzin, regularnie je sprawdzając.

Podsumowanie

Suszenie ziół to prosty proces, który pozwala na dłuższe zachowanie ich smaku i aromatu. W zależności od dostępnego sprzętu i ilości czasu możesz wybrać jedną z kilku metod suszenia: na powietrzu, w piekarniku, w suszarce do żywności, a nawet w kuchence mikrofalowej. Pamiętaj, aby po wysuszeniu zioła odpowiednio przechowywać w szczelnych pojemnikach, aby cieszyć się ich smakiem przez długie miesiące.