Oparzenia słoneczne – jak im zapobiegać i jak sobie z nimi radzić?

Spalona słońcem, wysuszona skóra to częsty skutek wakacyjnego opalania bez odpowiedniej ochrony. Niekiedy dochodzą do tego reakcje alergiczne spowodowane nadmiernym działaniem promieni słonecznych lub zażywaniem leków. Zobacz, jakie są objawy poparzenia słonecznego, jak do niego nie dopuścić i jak sobie z nimi radzić. 

Zdjęcie dodane przez Armin Rimoldi: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/mloda-kobieta-chroniaca-skore-przed-goracem-podczas-opalania-5269657/
 

Objawy oparzenia słonecznego

Po kąpieli słonecznej nasza skóra jest sucha, zaczerwieniona, piecze i nadmiernie się złuszcza. Niekiedy pojawiają się na niej pęcherze, a także nadmierna tkliwość. Skóra może być bardzo rozgrzana i oddawać to ciepło na zewnątrz. W skrajnych przypadkach dochodzi do poparzenia słonecznego I lub II stopnia.

I stopień oparzenia słonecznego

Do uszkodzenia skóry dochodzi zwłaszcza u osób z jasną karnacją, które nie stosują ochrony przed promieniowaniem UV lub stosują ją nieodpowiednio. Dochodzi wtedy do uszkodzenia naskórka, którego objawem jest zaczerwienienie, bolesność i uczucie pieczenia. Po kilku dniach zaczerwienienie skóry słabnie, a skóra zaczyna swędzieć.

II stopień oparzenia słonecznego

Przy oparzeniach II stopnia do ww. objawów dołączają pęcherze wypełnione płynem. Uszkodzenie skóry dotyczy głównie naskórka, ale może też sięgać głębiej, do warstw skóry właściwej. Poparzenia te goją się dłużej i mogą pozostawiać blizny. Oparzenie II stopnia występuje zwykle na obszarach skóry, które zwykle są osłonięte, a ich ochrona działa słabiej np. brzuch, piersi, wewnętrzna strona ud.

Oparzenia słoneczne III stopnia

Na szczęście są niezwykle rzadkie, jednak bardzo poważne. Dotyczą nie tylko naskórka, ale głębszych warstw: skóry właściwej, tkanki podskórnej i nerwów. Konsultacja lekarska w tym przypadku jest koniecznością. Zwłaszcza w cięższych przypadkach, gdzie może dochodzić do zaburzenia układu krążenia i porażenia słonecznego. 

Jak radzić sobie z poparzeniami?

Gdy dochodzi do poparzenia skóry, należy jak najszybciej zejść ze słońca, schłodzić skórę słodką wodą i użyć któregoś preparatu łagodzącego poparzenia słoneczne. Preparaty te zawierają natłuszczająca alantoinę, łagodzący pantenol, czy chłodzące aloes i mentol. Na łagodne poparzenia pierwszego stopnia polecane są okłady z kefiru lub jogurtu, które chłodzą i nawilżają skórę oraz przynoszą natychmiastową ulgę.

Należy też zrezygnować z ponownego wystawiania skóry na słońce, przynajmniej na kilka dni. Gdy ponownie wystawimy skórę na ekspozycję promieni słonecznych, musimy pamiętać, by nakładać kremy z blokerami lub wysokimi filtrami, nie rzadziej niż co 2 godziny.

Przy poparzeniach słonecznych II stopnia ze współistniejącymi bąblami, ochrona powinna być jeszcze ściślejsza. Nie należy stosować tłustych maści, olejków oraz nie przekłuwać bąbli. Można użyć pantenolu w piance. W aptece możecie kupić preparaty zawierające ekstrakt z cebuli i czosnku, które mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, m.in. zapobiegają tworzeniu się wysięków pooparzeniowych. Silny ból towarzyszący oparzeniom można złagodzić paracetamolem lub ibuprofenem. Należy bezwzględnie unikać słońca, dużo pić, a w przypadku utrzymujących się dolegliwości i dołączenia objawów ogólnych jak gorączka, nudności, wymioty, bóle głowy należy skontaktować się z lekarzem.

Jak chronić się przed poparzeniami?

Jak wiadomo, lepiej zapobiegać, niż leczyć. Dlatego w lecie nie możemy zapominać o ochronie skóry i to nie tylko na plaży. Najlepiej używaj preparatów z filtrem odpowiednim dla swojej karnacji. Zwracaj uwagę na faktor SPF, który oznacza czas działania filtra. Preparaty do opalania należy aplikować na 30 minut przed ekspozycją na słońce i powtarzać co 2-3 godziny oraz po każdym wyjściu z wody. Po opalaniu stosować środki zawierające substancje łagodzące i nawilżające. Ponadto należy unikać słońca w godzinach od 11:00 do 15:00, pić duże ilości wody, chronić głowę i oczy przed słońcem.

Alergie na słońce

Pokrzywka słoneczna często mylona jest z oparzeniem, ale jest reakcją alergiczną na silne słońce. Objawia się swędzeniem, zaczerwienieniem oraz niewielkimi grudkami rozlanymi na skórze, najczęściej dekoltu, szyi, przedramionach i ramionach. Pojawia się przy pierwszym kontakcie ze słońcem lub gdy nasłonecznienie nagle wzrasta np. podczas wyjazdów wakacyjnych do tzw. ciepłych krajów.

Na alergie słoneczne pomaga smarowanie skóry preparatami łagodzącymi podrażnienia z alantoiną i pantenolem lub miejscowo kremem z cynkiem. Swędzenie złagodzą środki przeciwświądowe. Doraźnie można zażyć wapń lub lek antyhistaminowy. Poza tym obligatoryjnie należy stosować kremy z wysokim filtrem ochronnym, unikać opalania w godzinach, gdy nasłonecznienie jest największe oraz stosować ochronę oczu i nakrycie głowy.

Reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne

Są one podobne w objawach do poparzeń słonecznych. Powstają one wskutek ekspozycji na słońce po wcześniejszym przyjęciu leku, suplementu diety czy zastosowaniu kosmetyku, który w swym składzie ma substancję fotouczulającą. Efektem tego jest stan zapalny skóry, który objawia się zaczerwienieniem, wysypką, świądem oraz wystąpieniem pęcherzy.

Do leków wykazujących działanie fotouczulające należą:

•     sulfonamidy
•     barbiturany
•     leki przeciwbólowe przeciwzapalne
•     tetracykliny z grypy antybiotyków
•     leki uspokajające
•     pochodne kwasu benzoesowego
•     retinoidy (pochodne Wit. A)
•     olejki eteryczne
•     chinolony (leki bakteriobójcze)
•     wyciąg z dziurawca, lubczyku, ruty, selera, czosnku.

Promieniowanie UV odpowiada za utratę jędrności skóry, powstawanie zmarszczek i przebarwień. Nadmierna ekspozycja na słońce to nie tylko ryzyko poparzeń i przyspieszone starzenie się skóry, ale również ryzyko powstania raka skóry. Często oparzenia słoneczne łączą się też z udarem cieplnym. Dlatego opalaj się mądrze i bezpiecznie.